Vətənimizin ən qərb nöqtəsi, Azərbaycanın Avropaya açılan qapısı, qədim və həmişəcavan Naxçıvanımızın qeyrət qalası olan Sədərək haqqında çox deyilib, çox yazılıb. Lakin Naxçıvan şəhərindən cəmi 80 kilometr məsafədə olan bu rayon haqqında düşünərkən onun çox yox, 30 il öncəsi, yaxın keçmişdəki qəhrəmanlıqla müdafiəsi yada düşür. İftixarla xatırlayırıq ki, torpaqlarımıza göz dikmiş yağı düşmənə ilk zərbə məhz Sədərək kəndinin müdafiəsi zamanı endirilib. 

Rayon əhalisi son dərəcə ağır anlarda muxtar respublikanın vətənpərvər oğulları ilə dahi rəhbərin ətrafında yumruq kimi birləşib düşmənin başında ildırım kimi çaxdı. Düşmənin atdığı “Qradlar”, “Alazanlar” Sədərək torpağına yağış kimi yağsa da, doğma yurdunu, isti ev-eşiyini heç kim tərk etmədi və bu gün qüdrətli ordumuzun gücündən vahiməyə düşən ermənilər buraya baxmağa belə, cürət etmir. Elə bu qürurlu hisslərlə bu gün də burada həyat öz axarı ilə davam edir. Sədərəklilər bu torpaqdan bir addım da olsun, geri çəkilmədiyi kimi, onu tərəqqiyə qovuşdurub əsl cənnətə çevirməyi də yaxşı bacarırlar. Rayonun müasir mənzərəsinə baxdıqda onun tarixi təsərrüfatçılıq ənənələri və sosial həyatı ön plana çıxır. Onu da qeyd etməliyik ki, sədərəklilər təsərrüfatda bacarıqlı, işgüzar insanlardır. Rayon iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil etsə də, digər sahələrdə də mühüm uğurlar əldə olunub.

“Evimizdən, elimizdən zorla çıxarılandan sonra gəlib Beyləqanda bir çadırda məskunlaşmışdıq. Yoldaşımı və əmim oğlanlarını Qubadlı uğrunda gedən döyüşlərdə itirmişdim. Həmin gecə səhərə kimi yatmadım. Səhərə yaxın gözümə təzəcə yuxu gedirdi ki, bir at  səsi eşitdim. Və tələsik çölə çıxdım. Nə görsəm yaxşıdır? Neçə gündür ki, itkin düşən, kənddən çıxanda yoldaşımın tapa bilmədiyim ən yaxın dostu – boz atımız bizim yaşadığımız həyətə gəlib. İnana bilmirdim ki, neçə kilometr yolu gəzib bizi tapıb. Çox sevinmişdim onu görəndə. Bir neçə gün qaldığımız yerin həyətində dayanıb durdu, heç nə yemədi, gəldiyimiz torpaqlara doğru baxır, sanki bizə” yurdumuza – sahibinin məzarı olan torpağa geri  qayıdaq”, – deyirdi baxışları ilə. Bir gün tezdən qalxıb ona baxmağa getdim, amma yox idi. Harasa getmişdi. Beləcə, aylar keçdi, amma o vəfalı atdan xəbər çıxmadı. Bir müddət sonra həmin illərdə  o səngərlərdə döyüşən qonşumu gördüm. Soraqladım ki, ay bala, bizim həyətdəki o boz at gəlib bizi tapmışdı, amma bir neçə gün qalıb yenə harasa getdi. Bəlkə, onu görmüş olasan? Bir anlıq gözləri doldu. Bəlkə də torpağının və sahibinin həsrətinə dözə bilməyib neytral zonadan keçib kəndinizə qayıtmaq istəyəndə murdarların basdırdığı minaya düşdü? Torpaq həsrəti təkcə insanları yox, dilsiz-ağızsız heyvanları belə ölümə aparırmış, – dedi. 

Bu hadisəni illər öncə Qubadlıdan olan Sona xalanın dilindən eşitmişdim. O deyirdi ki, doğma el-obanın intizarı təkcə insanları göynətmir, yurduna həsrət qalmış digər canlılara da təsir edir. Sona xala Qubadlının işğalı günü yurdundan bir ovuc torpağı ovuclayıb, kələğayısının bir küncünə qoyub, düyünləyib özü ilə götürmüşdü. Nəvələri deyirdi ki, hər gün dəfələrlə o torpağı iyləyib ətrini duymasa, yaşaya bilməz.

Düz 27 il əvvəl – 1993-cü il avqustun 23-də erməni hərbi birləşmələri Füzuli şəhəri, Horadiz qəsəbəsi və rayonun 82 kəndini işğal edib, insanları doğma yurd-yuvasından didərgin salıblar. İşğal olunmuş yaşayış məntəqələri erməni quldurları tərəfindən talan edilib, dağıdılıb və yandırılıb. Müharibə zamanı rayon sakinlərindən 657-si şəhid olub, 181-i itkin düşüb, 1341-i sağlamlığını itirib. Torpaqlarımızın müdafiəsi uğrunda fədakarlıq göstərmiş füzulililərdən 6 nəfəri Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülüb.

Həmin vaxt Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Sədri vəzifəsində işləyən dahi rəhbərin uzaqgörən siyasəti olmasaydı mənfur ermənilər və onlara havadarlıq edənlər daha çox ərazimizi zəbt edə bilərdi. Tanrı bu xalqın qədirbilən oğluna güc verdi. Xalqımızın onun ətrafında sıx birləşməyi torpaqlarımızın daha geniş miqyaslı işğalının qarşısını aldı. Torpaqlarımızın azad edilməsinə qismən nail olundu. 1994-cü ilin yanvarında Azərbaycan Ordusunun həyata keçirdiyi uğurlu əməliyyat nəticəsində rayonun 21 kəndi və Horadiz qəsəbəsi işğaldan azad edildi. Hazırda rayonun 1382 kvadratkilometr ərazisinin 682 kvadratkilometri işğal altındadır. Əhalisinin 67 min nəfəri işğaldan azad edilmiş ərazidə, 55 min nəfəri isə məcburi köçkün kimi Bakı, Sumqayıt, Şirvan şəhərlərində, Beyləqan, İmişli, Sabirabad, Saatlı və digər rayonlarda məskunlaşıb.

Naxçıvan dünən 

Son üç-dörd ilin ictimai-siyasi hadisələri muxtar respublikamızın iqtisadiyyatına da böyük ziyan vurub. Qıtlıq yaranıb. Bahalıq baş alıb gedir. Adamların yaşayış səviyyəsi xeyli aşağı düşüb. Bir mütəxəssis kimi bunun birinci səbəbini onda görürəm ki, bol suyu, geniş münbit torpağı, günəşli günləri çox olan muxtar respublikamızda son illər kənd təsərrüfatının inkişafına laqeyd münasibət göstərilir. İkinci səbəbi odur ki, indi hamı siyasətlə məşğuldur. Siyasətbazlar düşünmürlər ki, dolanışığımız ancaq torpaqla bağlıdır. Torpaqdan ikiəlli yapışmasaq, iqtisadi böhrandan çıxa bilməyəcəyik.

Axı nə üçün bizim hər cür imkanımız ola-ola özümüzü dolandırmağa gücümüz çatmasın, taxıl və başqa məshullar üçün qonşu dövlətlərin yardımına göz dikək?
Həmişə deyirik ki, bir nömrəli ərzaq məhsulumuz taxıldır. Bu, həqiqətən, belədir. Doğrudan da, taxıl əvəzsiz nemətdir, çörək isə süfrələrimizin şahıdır. İndiki çətinlik dövründə torpaqlardan maksimum istifadə olunmasını, taxılçılığın inkişaf etdirilməsini diqqət mərkəzində saxlamalıyıq. Bu sahə ilə çoxdandır ki, məşğuluq. Yaxşı bilirik ki, hansı torpaqda taxıl əkmək olar. Zəhmət çəkir, bunun əvəzini isə ala bimirik. Camaatın gününün çoxu çörək növbələrində keçir. Kəndli əkdiyi taxılı biçməyə nə texnika tapır, nə də ki üyütməyə dəyirman. Hələ suvarma suyunu demirəm. Şəhərlərdə də çörək növbələrini görəndə adamın ürəyi ağrıyır. Sovetlərdən qalma bir-iki çörək kombinatı var, onların da çoxu fəaliyyətini dayandırıb.
Taxılçılarımızın gileyi də az deyil. Birinci gileyləri ondadır ki, istehsal etdikləri taxılı saxlamağa yer tapmırlar. İkincisi də odur ki, onlara qayğı azdır. Buna görə də məhsul əldə etməkdə çox çətinlik çəkirlər...
Sözümün sonunda demək istəyirəm ki, ana torpaq bir aləmdir. Onun qədrini hamımız bilməliyik. Sinəsində bütün kənd təsərrüfatı bitkiləri ilə yanaşı, taxıl da əkib-becərməklə özümüz-özümüzü dolandıra bilərik. Əgər taxılımız bol olsa yaxşı yaşayar, heç kəsə əl açmaz, heç kəsin yoluna gözümüzü dikmərik.

“Şərq qapısı” qəzeti, 1991-ci il

Azərbaycan milli mətbuatının 145 illik yubileyi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2020-ci il 22 iyul tarixli sərəncamları ilə Azərbaycan Respublikasında kütləvi informasiya vasitələrinin inkişafında xidmətlərinə görə bir qrup şəxsin təltif edilməsi və onların arasında Naxçıvan Muxtar Respublikası  media təmsilçilərinin də olması dövlətimizin mətbuat sahəsinə göstərdiyi qayğının  bariz nümunəsidir. Prezidentin sərəncamı ilə qəzetimizin əməkdaşlarından baş redaktorun müavini Mətanət Məmmədovanın “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar jurnalisti” fəxri adı,  məsul katibin müavini Məhəbbət Mirzəyevanın isə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilməsi kollektivimizə ikiqat bayram sevinci yaşatdı.Yüksək ada layiq görülən həmkarlarımızın bir neçəsi ilə həmsöhbət olduq. 

Rauf Əliyev – Naxçıvan Muxtar Respublikası Televiziya və Radio Şurasının sədri, “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilən jurnalist:

– Əvvəlcə onu qeyd etmək istərdim ki, ölkə Prezidentinin “Azərbaycan milli mətbuatının 145 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” 2020-ci il 30 iyun tarixli Sərəncamı və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2020-ci il 1 iyul tarixli Sərəncamı ilə “Azərbaycan milli mətbuatının 145 illik yubileyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında keçirilməsi ilə əlaqədar Tədbirlər Planı”nın təsdiq edilməsi mətbu irsimizə verilən ən böyük dəyər olmaqla yanaşı, həm də inkişaf mərhələsinin əsası ulu öndərimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan milli mətbuatımızın yubileylərinin qeyd edilməsi ilə bağlı ənənəyə söykənir. Həmin ənənənin uğurla davam etdirilməsi hər bir jurnalisti qəlbən sevindirir. Bu çərçivədə mətbuatın inkişafında xidmətləri olan jurnalistlərin fəxri adlarla, medallarla təltif edilməsi, media nümayəndələrinin mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində addımların atılması, mətbuata əlavə maliyyə yardımının ayrılması dövlətimizin mətbuata, jurnalist əməyinə verdiyi çox yüksək qiymətin parlaq nümunəsidir.
Mən də çox sevinirəm ki, mətbuat sahəsində fəaliyyətim dövlətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirilib, göstərilən diqqət və qayğıdan kənarda qalmamışam. Sevinirəm ki, bu qayğını canım qədər sevdiyim doğma Naxçıvanda fəaliyyət göstərdiyim illərdə daha aydın şəkildə hiss etmişəm. 2017-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun böyük diqqət və qayğısı nəticəsində Naxçıvan şəhərində üçotaqlı mənzillə təmin olunduğum günü indi də yaxşı xatırlayıram. Həmin vaxt sevincimin həddi-hüdudu yox idi. Onu da deyim ki, məndən əvvəl də, sonra da muxtar respublikada çalışan çoxsaylı jurnalist həmkarlarım bu sevinci yaşayıblar. Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin “Azərbaycan Respublikasının kütləvi informasiya vasitələri nümayəndələrinin təltif edilməsi haqqında” 2020-ci il 22 iyul tarixli Sərəncamı ilə “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunmağım mənə böyük sevinc bəxş etdi. Bir daha əmin oldum ki, çəkilən zəhmət həmişə dövlətimiz tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Mənim və digər dəyərli, layiqli həmkarlarımın fəxri adlarla, medallarla təltif edilməsi də bunun növbəti nümunəsidir. Buna görə dövlətimizin başçısına minnətdarlığımı bildirirəm.

Abbas Seyid – “El həyatı” qəzetinin redaktor əvəzi, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar jurnalisti:

– Taleyim elə gətirib ki, mətbuatdakı fəaliyyətim həm Sovetlər Birliyi vaxtına, həm səksəninci illərin sonu, 90-cı illərin əvvəllərindəki anarxiya dövrünə, həm də inkişaf, tərəqqi və firavanlıq illərinə təsadüf edib. Amma etiraf etmək vacibdir ki, son 25 il ərzində kütləvi informasiya vasitələrinə göstərilən diqqət və qayğını görmək həyatımın ən gözəl anları olub. Mətbuata, qələm sahiblərinə yaradılan hərtərəfli şərait, onların əməkhaqlarının bir neçə dəfə artırılması, ən əsası isə jurnalistlərə göstərilən qayğı yüksək dərəcədədir. Muxtar respublikanın bugünkü inkişafı hər bir jurnalist üçün ilham mənbəyidir. Bu mənbə həyatımızın bütün sahələrindədir. Biz jurnalistlərin üzərinə isə o düşür ki, qələmi əlinə alıb bu günün salnaməsini yaradaq. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun dediyi kimi: “Mətbuat işçiləri dövrün salnaməsini yaradan və onu gələcəyə daşıyanlardır. Muxtar respublikada jurnalistlərin fəaliyyəti üçün yaradılan şərait qarşıya qoyulan vəzifələri yerinə yetirməyə imkan verir”. Qədim diyarımızda həyata keçirilən abadlıq və quruculuq işləri, tariximizə, mədəniyyətimizə, sadə əmək adamlarına göstərilən hərtərəfli diqqət və qayğı bu günün tarixini qələmə alan bizlər üçün ən dəyərli mövzulardır.
Layiq görüldüyüm yüksək ad məsuliyyətimi daha da artırıb. Bu mənə göstərilən ən böyük qayğıdır. Bunun üçün ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevə və Ali Məclisin Sədrinə dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Mənə göstərilən etimada bundan sonrakı fəaliyyətimdə də əməli işimlə cavab vermək üçün daha səylə çalışacağam.

Elnarə Heydərova – Naxçıvan Dövlət Televiziyasının İctimai-siyasi məsələlər redaksiyasının redaktoru:

– “Nuhçıxan Naxçıvan”, “Ailə təsərrüfatları”, “Günün tələbi” və bir çox verilişin müəllifidir. O da Azərbaycan milli mətbuatının 145 illik yubileyi günündə “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar jurnalisti” fəxri adına layiq görülüb. O, Ali Diplomatiya Kollecinin Beynəlxalq jurnalistika fakültəsini fərqlənmə diplomu ilə bitirib:
– İlk əmək fəaliyyətinə 1997-ci ildə başlamışam. Bu iş mənim həyatımdır. Mən özümü bu peşəsiz təsəvvür edə bilmirəm. 19 il Xəbərlər redaksiyasında işləmişəm. 5 ildir ki, İctimai-siyasi məsələlər redaksiyasında fəaliyyətimi davam etdirirəm. Jurnalistlik peşəsini jurnalistlərimiz Adil Babayev, Afiq Haqverdiyev, Aydın Tarverdiyev, Nurəddin Babayev kimi peşəkarlardan mənimsəmişəm. Onlardan öyrəndiklərim hər addımbaşı köməyimə çatır. Bu gün Naxçıvanda biz media nümayəndələrinin işləməsi üçün hər cür şərait yaradılıb. Bu şəraitdən səmərəli istifadə edən fədakar jurnalistlərin əməyi həmişə dövlətimiz tərəfindən qiymətləndirilir. Onlardan biri ola bilmək isə hamımızın arzusudur. Bu gün bizə göstərilən qayğı bu sahədə çalışan gənc əməkdaşlara da əlavə stimul oldu. “Azərbaycan Respublikasının Əməkdar jurnalisti” fəxri adına layiq görülməyim məsuliyyətimi ikiqat artırdı. Elə bu yaxınlarda Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Kütləvi İnformasiya Vasitələrinin İnkişafına Dövlət Dəstəyi Fondunun Azərbaycan milli mətbuatının yaranmasının 145 illiyi münasibətilə keçirdiyi yaradıcılıq müsabiqəsində “Naxçıvan Muxtar Respublikasının müasir sosial-iqtisadi inkişafının, turizm potensialının, ərzaq, enerji və müdafiə təhlükəsizliyinin təmin olunması sahəsində həyata keçirilən tədbirlərin, tarixi-mədəni irsimizin və milli dəyərlərimizin təbliği” istiqaməti üzrə ikinci yerin qalibi olmuşdum ki, bu təltif sevincimin üstünə daha böyük sevinc gətirdi. Əmək fəaliyyətimə verilən yüksək qiymətə görə dövlətimizə minnətdarlığımı bildirirəm. Bundan sonra da bu və ya digər verilişləri hazırlayarkən ulu Naxçıvanımızın qədim tarixinin, folklorunun təbliğatçısına çevriləcək, təbiətini, torpağının zəhmətkeş, səmimi insanlarını, onların əməyini daha dolğun şəkildə tamaşaçıya çatdırmağa çalışacağam.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsinin əməkdaşı Elşən Məhərrəmov da Azərbaycan milli mətbuatının 145 illik yubileyi günündə “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunub. Dövlət əhəmiyyətli tədbirlər üzrə peşəkar videomontaj operatoru, illərdir, saysız-hesabsız efir materiallarını zərgər dəqiqliyi ilə işləyib tamaşaçılara çatdıran bir televiziya işçisi kimi bu sevinci yaşayanlardandır:

– Naxçıvan televiziyasına 2005-ci ildə, burada montajçı işləyən bacım Gülşən Məhərrəmovanın tövsiyəsi ilə gəldim. Sonralar montaj işini öyrənməyimdə də ən böyük dəstəkçim elə o oldu. Amma o zaman televiziya maddi-texniki sarıdan kasad idi. Kameralar videokasetlərlə işləyirdi, elə montajlar da. Videokasetlə montaj çox ağır, üzücü bir iş, böyük vaxt itkisi demək idi. Ancaq indi maddi-texniki baza çox güclənib. Təkcə Xəbərlər redaksiyasının 4 montaj otağı və biri 10 min manat dəyərində olan HD montaj kompüterləri və qurğuları var. Əvvəllər gecə saat 2300-a qədər gördüyümüz işi artıq operativ olaraq 3-4 saata və fiziki yorğunluq çəkmədən başa çatdırırıq. İndi elə montaj proqramları da var ki, bir neçə işi eyni vaxtda görə bilirik. Lakin proqramlar, avadanlıqlar dəyişsə də, yaradıcılıq prinsipləri eynidir. 15 illik əmək fəaliyyətimin 3 ili televiziyanın digər redaksiyalarında verilişlərin montajına, 12 ili isə Xəbərlər redaksiyasında montaj işinə həsr olunub. 2014-cü ildən Xəbərlər redaksiyasında həm də rejissor işini aparıram. 

Bu günün mətbuat işçiləri xoşbəxtdirlər. Ona görə ki, biz jurnalistlər Azərbaycan dövlətçiliyinin əməl və yaddaş mərkəzi Naxçıvanın zəngin tarixi keçmişini, dosta qürur, düşmənə gözdağı olan bu gününü və möhkəm təməllər üzərində dayanan parlaq gələcəyini qələmə alanlarıq.

Ramiyyə ƏKBƏROVA

Yayın ortası olmasına baxmayaraq, hər tərəfdə, sanki payız küləyi əsirdi, ucsuz-bucaqsız əkin sahələri saralıb, quruyub xəzana dönmüşdü. Sanki yazda torpağa atılan toxumlar bitmək, göyərmək istəmirdilər. Suyu da azalmışdı dağ bulaqlarının. Hansı ki Ağdamın qalın meşələrlə örtülü dağları həmişə ilin bu vədəsində insanı valeh edərdi. O vəhşət dolu il isə həmin gözəlliklərdən əsər-əlamət qalmamışdı. Od yağırdı Ağdamın başına. Ocağımızdan köz, bulağımızdan su götürən nadanların, sən demə, ocağımızda da, bulağımızda da gözləri var imiş. Çörəkpulu üçün fəhləlik, dəmirçilik, kömürçülük... etdikləri bir şəhərə yiyə çıxmaq eşqinə düşmüşdü ermənilər. 70 illik “qardaşlarımızın” xainliyi, mənfurluğu başıqarlı dağların buz bulaqlarının suyunu da qurutmuşdu. Qarabağın gözü olan Ağdam 1988-ci ilin fevralında Ermənistan və Dağlıq Qarabağdan çıxarılan on minlərlə azərbaycanlını köksünə almışdı. İnsanlarının vətənpərvərliyi, döyüş ruhu ilə düşmənə hər zaman gözdağı olan sevimli, yaraşıqlı Ağdamımız! O vaxtlar nə biləydi ki, mənfurların ən böyük arzusu ona yiyələnməkdir...

1993-cü ilin iyun-iyul aylarında Gəncə və Bakıda baş verən hadisələr ermənilərə Qarabağ cəbhəsində hücum əməliyyatlarını genişləndirməkdə kömək edir. Ağdam üzərinə edilən birinci hücum nəticəsiz qaldığından ermənilər qüvvəni Ağdərə istiqamətində cəmləşdirir. İyulun 7-də Ağdərə düşmən əlinə keçir. Bunun ardınca ermənilərin iki ordu korpusu Ağdam istiqamətində əməliyyata başlayır. Ağdamın müdafiəsində, əsasən, könüllülərdən ibarət və düşməndən sayca az olan Azərbaycanın Milli Ordusu dururdu. 42 gün davam edən döyüş Ağdamın işğalı ilə sona çatır. Bu, Dağlıq Qarabağ ətrafında Laçın və Kəlbəcərdən sonra üçüncü böyük itki idi. Ağdam uğrunda gedən döyüşlər zamanı 6 mindən artıq vətəndaş şəhid oldu.

sıx birlik, Vətən təəssübkeşliyi, yurda bağlılıq

Görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev Sədərəyi “Qeyrət qalası” adlandıraraq demişdir: “Muxtar respublika kəndləri dəfələrlə silahlı hücumlara məruz qalmışdır. Lakin biz hamımız yaxşı bilirik ki, əsasən, ağırlıq Sədərəyin üzərinə düşmüşdür. Sədərəkdə vəziyyət tamam başqadır. Burada əsl müharibə gedir”. O günlərdə Naxçıvanın ürəyi Sədərəkdə döyünürdü, nigaran baxışlar oraya dikilmişdi. Əli silah tutan hər kəsin Sədərəyə yollandığı həmin vaxtlarda hamının arzusu, duası bir idi: cəbhəyə gedənlərin sağ-salamat qayıtması və torpaqlarımızın, yenicə qazandığımız, hələ təzəcə daddığımız müstəqilliyimizin qorunması. 

Qanlı-qadalı döyüşlərdə xalq birliyi qeyrət qalasını qorudu. “Ermənilər Sədərəyə ancaq bizim meyitimizin üzərindən keçib gedə bilərlər”, – deyən oğulların qanı ilə suvarıldı Vətən torpağı. Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin ətrafında birləşən əhalinin sıx birliyi, Vətən təəssübkeşliyi, yurda bağlılığı Sədərəyi qorudu. Budur xalqımızın dəyanəti, budur vətənsevərlik, budur torpaq, yurd sevgisi. Həmin illərdə bunu təkcə mənfur ermənilər yox, bütün dünya gördü. Və bu həqiqət qədim Oğuz yurdu, adı dastanlara sirdaş olan Sədərəyə bir ad da qazandırdı – Naxçıvanın qeyrət qalası.
Ermənilər 1990-93-cü illərdə 14 dəfə Sədərəyə hücum etsələr də, hər dəfə geriyə çəkilməyə məcbur qalıblar.

Taleyinə şəhidlik zirvəsi yazılan, dövlət sərhədimizin bütövlüyü uğrunda gedən döyüşlərdə canından keçən oğullarımızın  əziz xatirəsinə.  

Torpağa baxdı şəhid anası, torpağı sevdi, oxşadı, ağısını da, laylasını da torpağa söylədi. Axı oğlu da  bu torpağı çox sevdiyi üçün canından keçdi, oranı əbədi yer seçdi özünə. Vətən sevgisi idi onları  oraya tərəddüd etmədən aparan öz qanları ilə torpağı sulamasına səbəb. Onlar öz qanları ilə suladılar ki, Vətən torpağını qeyrət, qəhrəmanlıq, hünər, təəssübkeşlik bitsin... Gələcək nəsil görsün, kimin övladı olduğunu. Gələcəkdə kim olduqlarını, haradan gəlib haraya getdiklərini bilsinlər. Bu torpağın bütövlüyü uğrunda, bu bayraq enməsin deyə canından keçən igidlərin övladları olduqlarını bilib qürur duysunlar.