Yeni dərs ilinin başlaması ilə şagirdlərin yay tətilindən sonra məktəbə, tədris proqramına uyğunlaşması məsələsi aktuallaşır. Çünki yay tətilində istirahətə geniş yer vermiş şagirdlər, eləcə də birinci sinfə yenicə qədəm qoymuş uşaqlar dərs ilinin ilk günlərində məktəbə adaptasiya olmaqda çətinlik çəkirlər. Bəs bunun səbəbləri nələrdir, necə etmək lazımdır ki, onlar tezliklə məktəbə, dərs prosesinə uyğunlaşa bilsinlər? Suallarımıza cavab almaq üçün Naxçıvan şəhər Əli Sultanlı adına 10 nöm­rəli tam orta məktəbin psixoloqu Nabat Xəlilova ilə həmsöhbət olduq.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin təşkilatçılığı ilə 2018-2019-cu tədris ilində ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinə daxil olan xüsusi qayğıya ehtiyacı olan tələbələrlə görüş keçirilib. Görüşdə 2018-2019-cu tədris ilində ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinə daxil olan sağlamlıq imkanları məhdud, hər iki valideynini itirmiş və ya valideyn himayəsindən məhrum olmuş tələbələr, valideynlər və himayəçilər iştirak ediblər.
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Ramilə Seyidova tədbirdə çıxış edərək bildirib ki, əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan dövlət uşaq və gənclər siyasəti bu gün ölkəmizdə, eləcə də Naxçıvan Muxtar Respublikasında uğurla həyata keçirilir. Bütün kateqoriyadan olan uşaqlara hərtərəfli diqqət və qayğı göstərilir.
Komitə sədri diqqətə çatdırıb ki, muxtar respublikada uşaqların bütün hüquqları ilə yanaşı, təhsil hüquqlarının da təmin olunması diqqətdə saxlanılır, bu istiqamətdə bir sıra tədbirlər həyata keçirilir. Onların sağlamlıqlarının qorunması, təhsil almaları, asudə vaxtlarının səmərəli təşkili istiqamətində bir sıra işlər görülür.

Hər il muxtar respublikada mənəvi birlik rəmzi olan Aşura mərasiminin keçirilməsi həm də dini dəyərlərin yaşadılması və təbliğinin tərkib hissəsidir. Bu il də Naxçıvan şəhərində, o cümlədən muxtar respublikamızın rayonlarında Naxçıvan Muxtar Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin və Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Agentliyinin təşkilatçılığı ilə Aşura günü qana ehtiyacı olan xəstələrə yardım məqsədilə könüllü qanvermə aksiyaları keçirilib.
Mərasimlərdə müqəddəs “Qurani-Kərim”dən ayələr oxunub, dualar edilib. Naxçıvan şəhərinin Sarvanlar, Came, Pirqəmiş məscidlərində təşkil olunan mərasimlərdə iştirak edən vətəndaşlar könüllü şəkildə qan veriblər. Həkim briqadaları əvvəlcə müayinələr aparıb, sonra müvafiq qan qruplarına uyğun qan götürülüb. Qanvermə aksiyaları Şərur rayonunda 4, Babək rayonunda 5, Culfa rayonunda 2, Kəngərli rayonunda 3 məscid və kənd həkim ambulatoriyasında, Ordubad, Şahbuz və Sədərək Rayon Mərkəzi xəstəxanalarında da həyata keçirilib. Dindarlar sivil qaydada, könüllü olaraq qan veriblər. Bir neçə saat davam edən aksiyada donorlardan götürülən qanın qrupları müəyyənləşdirilərək birli və ikili torbalarda Qan Bankına təhvil verilib. Beləliklə, xəstələrə köçürülmək üçün kifayət qədər ehtiyat yaradılıb. Tələbatdan artıq donor qanından plazma hazırlanaraq Qan Bankında saxlanılacaqdır. Tədarük olunan qan və qandan hazırlanmış preparatlardan hemofiliyalı və talassemiyalı, həmçinin operativ əməliyyatlarda qana ehtiyacı olan bütün digər xəstələrin müalicəsində istifadə olunacaq.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Səhiyyə Nazirliyinin mətbuat xidməti

Naxçıvan Muxtar Respublika Xəstəxanasının həkim və tibb işçiləri rayon mərkəzlərinin, qəsəbə və kənd­lərin, eləcə də ucqar sərhəd və dağ yaşayış məntəqələrinin səhiyyə müəssisələrində yaradılan imkanlar hesabına əhalinin tibbi müayinəsini və cərrahi əməliyyatları uğurla davam etdirirlər.
Həmin tədbirlər çərçivəsində ötən şənbə günü Naxçıvan Muxtar Respublika Xəstəxanasının 16 nəfərdən ibarət həkim briqadası tərəfindən Şərur rayonunun kəndlərində müayinələr aparılıb. Xəstəxanaya gələ bilməyən ahıl və yataqda olan 16 xəstəyə evlərində tibbi xidmət göstərilib. Gün ərzində laborator təhlillər aparılıb, ultrasəs müayinəsi keçirilib. Xəstələrə ilkin tibbi yardım üçün istifadə olunan bütün dərmanlar, arterial təzyiqin ölçülməsi üçün cihazlar verilib.
Tibbi aksiyada oftalmoloq, uroloq, endokrinoloq, nevropatoloq, LOR, cərrah, radioloq, travmatoloq və digər ixtisas həkimləri iştirak ediblər.
Ahıl və yataq xəstələrindən Sona Seyidova, Qurban Qasımov, Nəsimi Nəcəfov, Qüdrət Məmmədov, Məmmədrza Ələkbərov, Məsmə Süleymanova başqa yerlərə getmədən ev şəraitində müayinə olunduqlarına görə minnətdarlıq edib, bütün bunları əhalinin sağlamlığının qorunmasına yönəldilmiş təşəbbüs kimi dəyərləndiriblər.
Qeyd edək ki, humanitar tibbi aksiya muxtar respublikanın digər rayonlarında da həyata keçiriləcək.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Səhiyyə Nazirliyinin mətbuat xidməti

Qədim zamanlardan insanlar qanı əsl həyat mənbəyi kimi dərk edib, bu möcüzəli mayenin gücünə, qüdrətinə inanıblar. Məşhur yunan alimləri öz dövrlərində qanvermə metodundan bir çox xəstəliyin müalicəsində istifadə ediblər. Müasir tibb elmi də sübut edir ki, qanvermə qüvvətli müalicəvi vasitə kimi orqanizmin bütün həyati fəaliyyətini stimullaşdırır. Nəticədə, insanın immun sistemi möhkəmlənir, yeni qan hüceyrələri yaranır, maddələr mübadiləsi yaxşılaşır, toxumaların qidalanması qaydasına düşür, sinir sisteminin fəaliyyəti normallaşır. Bu barədə Naxçıvan Muxtar Respublika Xəstəxanasının Mərkəzi Qan Bankının şöbə müdiri, həkim-hematoloq Məmmədəli Həsənovla həmsöhbət oluruq.

O deyir ki, qədim zamanlardan bu günə qədər təbabətdə qan köçürülməsindən geniş istifadə olunur. Müasir təbabətdə bir çox sınanmış müalicə vasitələri olmasına baxmayaraq, ən ağır vəziyyətdə belə, yenə də xəstələrin həyatını xilas etmək üçün qan və qan komponentlərinə ciddi ehtiyac duyulur. Müxtəlif travmalar və yaralanmalar, böyük cərrahi əməliyyatlar, doğuş vaxtı qanitirmələr, qanın irsi və qazanılmış xəstəlikləri, onkoloji problemlər təmənnasız qan donorlarının köməyini zəruri edir. Qanın eritrosit kütləsindən talassemiya xəstəliyində, müxtəlif mənşəli anemiyalarda, plazmasından isə ­hemofiliya, DVS sindromunda, yanıqlarda, qanaxmalarda, trombosit kütləsindən isə qanın trombosit azlığı ilə bağlı irsi və qazanılmış xəstəliklərinin müalicəsində istifadə edilir.
Hematoloq onu da vurğulayır ki, insan orqanizmində, ümumilikdə, beş-altı litr qan dövr edir. 18-65 yaş arası hər bir sağlam şəxs il ərzində iki-üç dəfə qan verərsə, həm öz sağlamlığının profilaktikasını gücləndirər, həm də xeyirxah, humanist əməl sahibi kimi savab qazanmış olar. Qan vermək hər bir sağlam insanın həm də mənəvi borcudur.
Qan vermək insanda qan hüceyrələrinin təzələnməsinə, qandakı yağın miqdarının azalmasına, baş ağrıları, stress, yüksək qan təzyiqi, yorğunluq kimi sağlamlıqla bağlı problemlərin azalmasına yaxşı təsir edir. Qan verən insanda ürək xəstəliklərinin baş vermə riski 90 faiz aşağı düşür.